عقلانیت و فایرابند

پایان نامه
چکیده

هیچ یک از فیلسوفان علم به اندازه فایرابند مسئله «عقلانیت نظریه های علمی» را مورد کنکاش قرار نداده است. از این رو آرای فایرابند در این حوزه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این رساله در وهله اول سعی دارد نشان دهد که فایرابند به چه مسائل و نکاتی درباره نگرش های موجود عقلانیت تفطن یافته است؟ به عبارت دیگر برداشت فایرابند از عقلانیت چیست و نقد های او بر آن کدامند؟ در مرحله بعد این نقدها دارای چه پیامدهایی هستند و چه حوزه هایی را به چالش می کشند؟ اما باید توجه کرد کسی که به نقد عقلانیت می پردازد خود در بازی عقلانیت قرار دارد از این رو استدلال و براهینش گرفتار پارادکس هایی است. یعنی او در استدلال های خودش از همان روش هایی استفاده می کند که به نقد آنها در قالب نظریه های رایج عقلانیت علمی می پردازد. از این رو در گام سوم سعی می کنیم پارادکس های فایرابند در استدلال هایش را نشان دهیم. در نهایت نیز با توجه به این بررسی ها تلاش می کنیم ایده نوینی از عقلانیت نظریه های علمی ارائه کنیم.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سرچشمه‌های معرفت‌شناسی آنارشیستی فایرابند

این مقاله از سه بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، نظریه آنارشیستی فایرابند درباره معرفت به اجمال معرفی می­شود. در این بخش توضیح داده می­شود که چرا او مخالف پوزیتیویزم منطقی و فلسفة علمِ پوپر، لاکاتوش و حتی کوهن است و معتقد است که علم از سایر سنت­های شناختی برتر نیست. فایرابند تأکید می­کند تنها اصل ابدی که می­توانیم از فعالیت واقعی علم استخراج کنیم این است: "هر چیزی امکان­پذیر است". در بخش نخست، تم...

متن کامل

روش شناسی فایرابند

«نقد روش» یکی از مهم‌ترین نقدهای فایرابند بر عقلانیت علمی است. فایرابند برای این ادعایش که هیچ یک از روش‌شناسی‌هایی که تا کنون برای علم مطرح شده موفق نبوده اند، با استمداد از مطالعات تاریخی برهان‌های توانمندی ارائه می‌کند. اما تأمل در براهین او علیه روش شناسی های معاصر نشانگر آن است که خود او از نوع ویژه‌ای از روش‌های برهانی، یعنی برهان خلف، استفاده می‌کند. ما در بخش نخست این مقاله سعی می‌کنیم ...

متن کامل

موازین انسان‌گرایانه: گرانیگاهِ نسبی‌گراییِ فایرابند

نسبی­گرایان قائلند که هیچ معیار مطلقِ عینیِ جهان­شمولی وجود ندارد و بنابراین، همة داوری­ها زمینه‌محورند. از­این­رو، تمام امور ـ‌‌ از امور مربوط به زیبایی­شناسی گرفته تا معارف بشری و حتی اصول اخلاقی­‌ ـ نسبی­اند؛ یعنی، در نسبت با زمان، مکان و فرهنگی خاص معنا می­یابند. ازاین­رو، هر فردی/ سنتی هر کاری انجام دهد، بنا به بسترِ فرهنگی - اجتماعیِ خاصی که در آن قرار دارد، صائب و محِقّ است. پُلفایرابند، فیلسوف...

متن کامل

عقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی: تاملی در نتایج سیاسی

 چه رابطه ای میان عقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی می توان برگزار کرد که از یک سو پویایی تاریخی عقلانیت شیعی در شرایط سلطه عقلانیت مدرن بر جهان امروز تضمین گردد و از سوی دیگر چنین عقلانیتی با حفظ استقلال دینی خود بتواند در تعامل با عقلانیت های  تاریخی غیر دینی قرار گیرد.  به طور خاص دغدغه پژوهش این است که نتایج سازنده سیاسی هماهنگی عقلانیت شیعی با عقلانیت ارتباطی را مورد بحث قرار دهد. طی چندین گف...

متن کامل

بازتولید عقلانیت و سنتهای عقلانیت ارﺗﺒﺎﻃﻲ در حوزه عمومی ایرانی

در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﺼﻠﺘﻬﺎیﻋﻘﻼﻧ ﻴﺖ  ارﺗﺒﺎﻃﻲ  درﺣﻮزه  ﻋﻤﻮﻣﻲ  اﻳﺮاﻧﻲ  ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲ ﻗﺮار  ﮔﻴﺮﻧﺪ. اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻜﺮد ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس  ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ،  ارﺗﺒﺎﻃﻲ  را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﺎﻣﻞ  ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ ﺣﻮز ة  ﻋﻤﻮﻣﻲ  و ﺗﺤﻮل از زﻳﺴﺖ ﺟﻬﺎن  ﺳﻨﺘﻲ  ﺑﻪ ﻣﺪرن ﻣﻲ در ﻧﻈﺮ  ﮔﻴﺮد .ﺑ ﻪ ﻫﻤﻴﻦ زﻳﺴﺖ ﻣﻨﻈﻮر  ﺟﻬﺎن  اﻳﺮاﻧﻲ  ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ  ﻣﺆ ﺛﺮ در ﺗﺤﻮل از ﺳﻨﺖ ﺑﻪ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻲ ﮔﻴﺮد.  ﺗﻮﺿﻴﺢ آﻧﻜﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ   ﺗﺎرﻳﺦ ،  ﺗﺤﻮﻻت   اﺟﺘ...

متن کامل

عقلانیت هدف-وسیله، چارچوبی برای عقلانیت علم

مسئلة عقلانیت علم، نیازمند بستری برای طرح چیستی عقلانیت است تا در چهارچوب مفهومی از عقلانیت، بتوان چگونگی عقلانیت ماجرای علم را به تصویر کشید. نگارنده در این مقاله تلاش می‌کند تا با استفاده از مفهوم عقلانیت هدف ـ وسیله نشان دهد که چگونه می‌توان چنین بستری را فراهم آورد. برای این کار می‌بایست علم را به‌ عنوان یک فرایند در نظر بگیریم که در آن با مفروض گرفتن اهدافی، می‌توان عقلانیت دست‌یابی به این...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023